'Ein Querschnitt durch Flandern': het 'anti-Belgische' Vlaanderenbeeld in Duitse vertalingen uit de Eerste Wereldoorlog - live online nascholing - AFGELAST

Tijdens de Eerste Wereldoorlog verschenen er bijzonder veel Duitse vertalingen van Vlaamse literatuur. Die vertaalstroom was in grote mate politiek gemotiveerd: enerzijds wilde de Duitse bezetter via vertalingen in Duitsland aandacht opwekken voor de “stamverwante” Vlaamse literatuur, cultuur en samenleving. Anderzijds wilde men ten opzichte van de Vlamingen de indruk wekken van een welwillende culturele belangstelling voor het Vlaamse “Brudervolk”. Die “Flamenpolitieke” context werd in de secundaire literatuur al uitgebreid beschreven, maar de eigenlijke inhoud en literaire compositie van de teksten bleef daarbij grotendeels buiten beschouwing. Nochtans levert een tekstgerichte analyse van die vertalingen interessante inzichten op over de retorische zwaartepunten van de “Flamenpolitik”.

Programma

In deze nascholing buigen we ons samen over het Flämisches Novellenbuch, een bloemlezing met Duitse vertalingen van Vlaamse kortverhalen die in 1918 verscheen. Na een inleiding in de politieke en maatschappelijke context van het boek, kijken we samen naar de inhoud. Welke auteurs zijn hier vertegenwoordigd? En met welke teksten? En hoe presenteert de redacteur en vertaler van dit boek, Friedrich Markus Huebner, deze teksten in zijn voorwoord? Aan het einde van de nascholing buigen we ons samen over één van de kortverhalen en zoomen we in op een aantal inhoudelijke en vormelijke zwaartepunten. Hoewel het om uitdagende teksten gaat, vormen de literaire producten van de “Flamenpolitik” bijzonder interessant materiaal om mee aan de slag te gaan in de klas. Door de Eerste Wereldoorlog vanuit de literatuur te beschouwen, verwerven de leerlingen kritisch inzicht in de retorische kracht van literaire teksten. Bovendien leren ze hoe teksten door talen en culturen kunnen reizen en hoe dat hun betekenis kan beïnvloeden.

Doelstellingen

Na het volgen van de nascholing:

• heb je inzicht in de literaire uitwisselingen tussen Duitsland en Vlaanderen tijdens WOI.
• heb je concreet ervaren hoe belangrijk het is om vakoverschrijdend naar processen van culturele uitwisseling te kijken.
• kan je samen met je leerlingen aan de slag met literaire vertalingen.
• heb je onderzocht hoe sterk historische gebeurtenissen van invloed zijn op culturele producten.

Doelgroep

Deze nascholing richt zich op leerkrachten Duits, Nederlands en geschiedenis 3de graad s.o.. De nascholing wordt in het Nederlands gegeven, maar we zullen ons ook over Duitstalige teksten buigen. Passieve kennis van het Duits is dus een voordeel, maar geen absolute vereiste om de nascholing te kunnen volgen.

Begeleiding

Ulrike Burki volgde een onderzoeksmaster Nederlandse literatuur en cultuur aan de Universiteit van Utrecht. Ze is freelance onderzoeker en specialiseert zich in Vlaams-Duitse culturele uitwisseling en in de literaire Vlaamse Beweging. Sinds 2022 werkt ze ook als beleidsadviseur bij de Taalunie, waar ze zich onder andere bezighoudt met het onderwijs Nederlands.

Praktisch