Studiedag Gedeeld leiderschap in onderwijs - 4 mei 2018 - Workshopronde 2 (14:00 - 15:30)

In deze workshop belichten we een aantal kansen voor de directeur om de personeelsvergadering als een uniek (maar toch niet het enige!) moment van betrokkenheid en empowerment aan te wenden. We benoemen daarbij ook voorwaarden en valkuilen, waar we best alert voor zijn. Dat de directeur in deze een doorslaggevende rol speelt, heeft menig deelnemer wellicht al mogen ervaren.

Inzetten op het uitwisselen van talenten?! Meer leren van elkaar?! De Talentenkaart is een vernieuwende en onderbouwde methodiek om uitwisseling tussen collega's te stimuleren en de jobtevredenheid te verhogen. Er wordt in één oogopslag duidelijk welke collega je kan raadplegen voor informatie, hulp en feedback om zo meer informeel te leren van elkaar. Een starter krijgt op efficiënte wijze zicht op de talenten binnen het team, maar ook ervaren collega's ontdekken vaak nog bijzondere sterktes van elkaar! Tijdens deze workshop word je ondergedompeld in het kader van sociaal informeel leren en jobtevredenheid. Nadien leer je op interactieve wijze de Talentenkaart kennen.

Gedeeld leiderschap is samen verantwoordelijkheid opnemen. Wie is waarvoor verantwoordelijk? Hoe verdeel je dat? Er kan toch maar één kapitein zijn?

Tijdens deze workshop ontdek je de praktische waarde van het RASCI-model voor het verdelen en expliciteren van gedeelde verantwoordelijkheden binnen teams. Rasci, geen risky business dus, wel een bruikbare tool om leiding te delen.

Elke structurele verandering brengt wijzigingen in de cultuur. Leiderschap delen stelt andere voorwaarden aan samenwerken, verwacht expliciete samenwerkingscompetenties. Welke (samenwerkings-)cultuur hebben we in huis? Hoe zorgen we er samen voor dat die er langzaam komt? Hoe sturen en ondersteunen we die met zijn allen? Hoe zorgen we dat we er meer grip op krijgen? Hoe zorgen we dat iedereen zich mee verantwoordelijk voelt voor de cultuur in huis?

Bij gedeeld leiderschap komt leiding niet alleen van de enige/hoogste leidinggevende(n), leiding wordt verdeeld, leiding wordt lager gelegd, leiding nemen wordt een gedeelde verantwoordelijkheid. Door met verschillende rollen te werken geef ik soms ook leiding (voor een bepaald thema) aan mijn eigen collega’s of omgekeerd. Dit is niet altijd even evident, dit wordt niet altijd gepikt. Gedeeld leiderschap in een autonoom team gaat vaak gepaard met weerstand: hoe gaan we er constructief mee aan de slag?

In deze workshop horen we een aantal praktijkvoorbeelden en verschillende mogelijkheden om leiderschap te delen. De bewuste keuze om een voltijdse functie van leidinggeven te verdelen over twee personen (St. Lodewijk, Wetteren) of om de rollen en taken van een algemeen directiefunctie te verschuiven naar een gedeelde job binnen een groter directiekorps (Guldensporencollege, Kortrijk), of … Je hoort de do’s en don’ts van ervaringsdeskundigen.

Hoe krijg je een groep mensen zover dat ze samen verantwoordelijkheid gaan dragen? Dat ze elkaar aansturen, zonder duidelijke leider, in een horizontale structuur? Welke tools helpen om op output te sturen, zodat ieder zijn weg kan volgen naar het bereiken van het gewenste resultaat? En hoe zorgen we ervoor dat onze noden zo helder en gedeeld zijn, dat we aan elkaar kunnen delegeren in alle vertrouwen?We gaan tijdens deze workshop aan de slag met kaders zoals “Samenwerken in driehoeken”, “Delegeren aan de rentmeester” en “Sturen op output”. Aan de slag, dat betekent achtergrond krijgen, inzichten delen en de concepten ook onmiddellijk toepassen op je eigen context. Een workshop voor de denkers en de doeners dus. Voor wie gelooft in participatie en verantwoordelijke relaties.

Eerste en voornaamste aanbeveling bij de start van een traject naar een structurele, bestuurlijke  samenwerking van organisaties is dat er goede redenen moeten zijn om hieraan te beginnen. Met andere woorden: welke doelstellingen streven we na en krijgen we deze helder voor elkaar geformuleerd ? Of de nodige betrokkenheid op deze doelstellingen wordt verkregen, zal in belangrijke mate afhangen van de wijze waarop  het strategisch en operationeel leidinggeven aan deze samenwerking wordt vormgegeven.

Deze workshop biedt je hierbij alvast enkele inzichten, zowel in procesvoering als in de opbouw van een nieuw organogram.

Wil je graag meer samenwerken binnen je team? Zoek je manieren om leerlingen nog beter te kunnen begeleiden? Nieuwsgierig naar de mogelijkheden van teamteaching? Dan helpen wij je graag op weg … We verkennen samen het wat en waarom van teamteaching, de mogelijke positieve en negatieve gevolgen van teamteaching voor leerlingen en leerkrachten en de factoren die het succes ervan bepalen. We baseren ons op het onderzoek naar teamteaching vanuit het steunpunt onderwijsonderzoek (www.steunpuntsono.be).

Leiderschap delen is een uitgelezen kans om je jobinhoud te herbekijken. Jobcraften is het aanpassen van je werk zodat het beter aansluit bij wie je bent, wat je kan en wat je drijft. Dit doe je zelf, je denkt na over de effecten van die aanpassingen op jezelf en anderen én de communicatie hierover. In deze workshop doen we enkele oefeningen over aanpassingen en mogelijke effecten hiervan.

Bij het vorm geven aan gedeeld leiderschap in onderwijsorganisaties, is het belangrijk zich bewust te zijn van de verschillende belangen van betrokkenen die in het geding kunnen zijn. Organisatieleden (directeurs, leraren, omkadering, enz.) hebben immers opvattingen over wat ‘goed’ onderwijs is en welke werkcondities nodig zijn om hun job goed te kunnen doen. Wanneer dergelijke belangen bedreigd worden, is de kans groot dat er zodanige weerstand ontstaat dat vooruitgang moeilijk wordt. Zicht hebben op mogelijke belangen die in het geding zijn en hierop reageren en, liefst, ook anticiperen, is dus van wezenlijk belang. Anders gezegd, oog hebben voor de werkcondities en bekommernissen die voor medewerkers essentieel zijn, helpt om een veilige omgeving te creëren waarin gedeelde leiderschapspraktijken succesvol kunnen ontwikkelen.

Quinn onderzocht leiderschapskwaliteiten die een organisatie succesvol maken. Hij kwam tot acht leiderschapsrollen die in een kwaliteitsvolle organisatie aanwezig zijn. We verkennen in deze workshop de acht rollen en bekijken ze in het licht van gedeeld leiderschap. Welke rollen kan en wil ik opnemen in mijn functie? Welke rollen kan ik uit handen geven en wat betekent dit dan? 
Een workshop waar we ons eigen leiderschap in vraag stellen en verkennen hoe we door gedeeld leiderschap de motivatie van anderen verhogen én tegelijkertijd onszelf meer ruimte geven.

Het toenemend aantal burn-outs is op zich geen nieuws meer. Het vormt stilaan een robuust en  structureel fenomeen, ook in de sector van het onderwijs. Vaak ontstaat burn-out bij werknemers met een uitgesproken geëngageerd profiel, die een langdurig gevoel van onmacht ervaren. Onmacht blijkt één van de codewoorden uit de huidige tijdsgeest. Tijdens de workshop gaan we er dieper op in. We gaan ten rade bij de traditie van sociale actie en dialoog om lessen te trekken naar de (HR-)praktijk van vandaag.