Dag van de socio-emotionele leerlingbegeleiding in het s.o. 2019 - Keuzesessie reeks 3 (13:10 - 14:30)

Het aantal (ex-)OKAN leerlingen op school neemt toe en stelt leerkrachten voor de uitdaging om deze leerlingen te verwelkomen en optimaal te begeleiden. Deze workshop biedt praktische handvaten om als leerkracht (ex-)OKAN leerlingen te steunen. Als leerkracht kan je de veerkracht van jongeren versterken, zodat zij zich weer veilig voelen en opnieuw kunnen leren.

Het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas beschikt over een koffer met materialen voor de socio-emotionele opvang van (ex-)OKAN leerlingen in de klas. Aan de hand van de materialenkoffer Onthaalkoffer socio-emotioneel: secundair onderwijs van docAtlas gaan wij aan de slag rond de thema’s veilig klasklimaat, emoties, trauma, gedrag, sociale vaardigheden en grenzen bewaken.

Marie-Claude Gevaert geeft sinds 12 jaar vormingen op het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas over thema’s zoals anderstalige nieuwkomers en vluchtelingen, welbevinden en socio-emotionele zorg, taal, meertaligheid en interculturele competentie.. Zij werkte gedurende 25 jaar met vluchtelingen en anderstalige nieuwkomers en werkte mee aan het eerste netwerk voor psychosociale zorg aan vluchtelingen in Antwerpen.

Ondertussen is de AVG-verordening (de GDPR) bijna een jaar in voege. De wetgeving is ook van toepassing voor scholen, ondersteuningsnetwerken en CLB’s. De AVG stelt duidelijk dat de verwerking van (gevoelige) persoonsgegevens van minderjarigen extra aandacht vereist, om hun rechten en vrijheden te beschermen. In deze sessie gaan we dieper in op enkele best practices wat betreft het individuele leerlingenbegeleidingsdossier en ook op de voorwaarden inzake de persoonlijke en/of teamgebonden notities van (interne en externe) leerlingenbegeleiders, directie en leerkrachten.

Bert Cauwenberg, opleider aanspreekpunt informatieveiligheid van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen, Dienst Bestuur & Organisatie.  

Tijdens dit seminarie staan we stil bij de plaats en rol van levensbeschouwing bij kinderen en jongeren. Welke betekenis en invulling geven ze aan levensbeschouwing? Hoe zien en ervaren zij de wereld doorheen de levensbeschouwelijke ‘lens’? Welke impact heeft levensbeschouwing op de socio-emotionele regulatie bij de kinderen en jongeren? We bespreken kort enkele universele levensbeschouwelijke basisprincipes waarna we langer stil blijven staan bij de socio-emotionele ontwikkeling van moslimleerlingen. Op welke manier kan de onderwijsprofessional deze leerlingen begeleiden en ondersteunen in zijn/haar socio-emotionele ontwikkeling?

Naïma Lafrarchi, juriste, onderwijskundige en leermeester islamitische godsdienst in het secundair onderwijs. Zij deed onderzoek naar de levenbeschouwelijke idealen van moslimouders en –jongeren en werkte als praktijkassistente aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen (KU Leuven). Auteur van het boek Maakt religie een verschil ? Islamitische pedagogie beter begrijpen.

Ook op zoek naar jouw boodschap i.v.m. eetgedrag, gewicht, uiterlijk, lijngedrag, …? Wil je meewerken aan het versterken van kinderen en jongeren i.v.m. hun lichaamsbeeld en een kapstok hebben om te reageren op boodschappen rond eten en gewicht?

In deze workshop krijg je eerst een snelle update van de nieuwste onderzoeksinzichten, gevolgd door practische kapstokken voor concrete bejegening in de school (zowel in de individuele leerlingbegeleiding als in de klasaanpak). Er wordt afgesloten met concrete uitwerking van een aanpak bij enkele praktijkvignetten.

An Vandeputte, psychologe en gedragstherapeute, directeur van het Vlaamse Kenniscentrum voor Eet- en Gewichtsproblemen. Zij is 25 jaar Vlaamse ankerfiguur i.v.m. preventie rond eet- en gewichtsgerelateerde problemen.

Deze workshop geeft vooral vanuit de krachtlijnen van het M-decreet en het VN-verdrag inzake personen met een handicap een visie op inclusie weer. We nemen ook het decreet leerlingenbegeleiding mee en geven zo tips en tricks om een brede basiszorg te implementeren. Hierrond gaan we zeer actief en interactief aan de slag. We geven aan wat een brede basiszorg op klasniveau kan betekenen en dit steeds met het oog op de haalbaarheid voor leerkrachten. Dit doen we door in te zetten of effectieve, maar zeer beperkte initiatieven. De lezing wordt doorspekt met praktijkvoorbeelden hoe scholen aan de slag gaan om een brede basiszorg te implementeren.

Youri Vande Sande, werkte als leerkracht PAV, GOK-coördinator en leerlingenbegeleider 14 jaar in een school voor secundair onderwijs. Maakte 5 jaar geleden de overstap naar de pedagogische begeleidingsdienst van het Provinciaal Onderwijs Vlaanderen. Vanuit zijn job als pedagogisch adviseur in het begeleiden van scholen in het inclusiever denken en handelen, deelt hij graag expertise en ervaringen. Was de drijvende kracht achter de prioritaire nascholing Expeditie M in het secundair onderwijs.

Leerlingen kiezen er soms voor om leraren in vertrouwen te nemen wanneer ze geconfronteerd worden met moeilijkheden in hun prille leven. Een aantal leraren kan perfect de grens aangeven of duidelijk maken aan de leerling wanneer het noodzakelijk is om bepaalde zaken te melden aan directie/leerlingbegeleiding/CLB. Anderen zijn weinig of niet op de hoogte van hun ‘plicht’ of trappen in de valkuil en geven hun grenzen niet aan.

Om aan collega’s duidelijk te maken wat de leerlingbegeleider op school nu eigenlijk doet, hoe een leerlingbegeleidingsproces verloopt en wat zij kunnen doen om de leerlingbegeleider te ondersteunen, organiseerden we een workshop hierover op school. Het is deze workshop die hier vandaag zal voorgesteld worden. Hoe kan jij als leerlingbegeleider op jouw school tools aanreiken aan leraren die dat wensen om in gesprek te gaan met leerlingen en hen het kader meegeven rond meld- en zwijgplicht bijvoorbeeld? Op welke manier kan je proberen in te schatten hoe ernstig de suïcidaliteit van een leerling is? Welke gesprekstechnieken zijn belangrijk en welke vragen kan je gebruiken om een gesprek verkennend te voeren? Dit zijn elementen die aan bod zullen komen in de workshop op zodanige manier dat ze geëxtrapoleerd kunnen worden naar de specifieke context van jouw school.

Carla Verhoelst, fulltime leerlingbegeleider en coördinator leerlingbegeleding in Paridaens. Zij volgde het postgraduaat socio-emotionele begeleiding en werkte aan de KU Leuven (doctoraat, postdoc, monitoraat wetenschappen).

We zullen vertrekken van een beschrijving van wat armoede is. We kijken verder o.m. naar (de impact van) armoede op mensen en naar onze persoonlijke referentiekaders, om te komen tot meer concrete handvatten om de omgang en het gesprek met kwetsbare jongeren en hun ouders te bevorderen.

Nele Schroyen, stafmedewerker onderwijs Netwerk tegen Armoede. Ze gaf voordien les in het secundair onderwijs.
Cindy Van Geldorp,  ervaringsdeskundige Netwerk tegen Armoede. Voordien was zij actief bij Recht-Op en Bindkracht, o.m. als vormingsmedewerker.

We kunnen schermen niet meer uit ons dagelijks leven bannen. Een appje sturen om te melden dat we te laat zijn en ondertussen Spotify in onze oren. Enkele uurtjes gamen met vrienden van over de hele wereld, een WhatsAppje sturen en Facebook checken. Misschien ook voor jou en je leerlingen een dagelijkse realiteit? Het baart de samenleving stilaan zorgen want is te veel schermtijd wel gezond? Kun je er verslaafd aan raken? En wat doet al dat schermgebruik met ons brein?

We focussen ons op volgende vragen:

• Moeten we ons zorgen maken over het smartphone gebruik bij jongeren?
• Kan een school leerlingen beschermen tegen overmatig schermgebruik?
• Wat zegt de wetenschap over schermverslaving?
• Gameverslaafd? Of niet? Wat nu?
• Ik wil met de leerlingen werken rond dit thema. Met welk materiaal kan ik aan de slag?

Kelly Cathelijn, preventiewerker voor De Sleutel. De Sleutel situeert zich binnen de gezondheidszorg en biedt vormingen aan in het secundair onderwijs die zich richten op het risicovol gebruik van tabak, alcohol, drugs en heel recent schermverslaving. Het versterken van weerbaarheid bij kinderen en jongeren is dan ook de rode draad doorheen de vormingen.

Ursulinen Mechelen werd bij aanvang van de Week tegen pesten in 2019 uitgeroepen tot hoofdwinnaar van de ‘Pesten, dat kan niet’-prijs, uitgereikt door Tumult vzw en Gie Deboutte van netwerk Kies kleur tegen pesten. Je krijgt een uiteenzetting van de sterke punten die de jury overtuigden dat de school inzet op een warm, en verbindend schoolklimaat met extra aandacht voor het leren omgaan met diversiteit in multidiverse schoolomgeving. Werken rond pestpreventie en -actieplannen start vanuit een schoolvisie, die via methoden uit oplossingsgericht en reflectief werken wordt omgezet tot concrete acties die gedragen worden door een schoolteam. Je komt meer te weten over de werking van een sterk uitgebouwd zorgbeleid, leerlingenraad, participatie van leerlingen, ouders en leraren bij de schoolwerking, vertrouwensleerlingen, Meet Mix Match, de babbelboom en anti-pest-cybercoach.

Liesbet Sourbron, leraar TSO/BSO, leerlingbegeleider en zorgcoördinator bij Ursulinen Mechelen. Opleidingen klinisch psycholoog optie volwassenen, Hergo-coördinator en postgraduaat forensische diagnostiek en counseling. Zij is tevens navormer over herstelgericht werken op scholen.

Welke pedagogische tools van Child Focus kan men gebruiken in de klas om ‘veilig en verantwoord internetten’ met jongeren bespreekbaar te maken en er concreet mee aan de slag te gaan? Cruciale thema’s als privacy en kritische zin komen uitgebreid aan bod. Tijdens de vorming wordt de klemtoon gelegd op de praktijk: hoe kan je concreet met ons pedagogisch-didactisch materiaal aan de slag?

Ambre Deprez, verantwoordelijke opleidingen binnen het departement Preventie en ontwikkeling van Child Focus. Zij heeft voordien bij Child Focus meer dan 3 jaar gewerkt als consulente verdwijningen en seksuele uitbuiting.