Themadag Bouwen aan onderzoekscompetenties in Humane en Welzijnswetenschappen - Keuzeronde 1 (11:15 - 12:30)

In deze sessie toont Siska Van Liefferinge aan de hand van een sterk praktijkvoorbeeld hoe leerlingen van Sint-Carolus stap voor stap een onderzoeksproject hebben opgezet, uitgevoerd en gepresenteerd – met impact. Vertrekkend vanuit het vak sociale wetenschappen werkten leerlingen rond het internationale conflict in Oost-Congo. Ze bereikten met dit onderzoek de finale van de UGent-wedstrijd Maatschappijwetenschappen. Deze sessie licht toe hoe de onderzoeksvraag tot stand kwam, hoe informatie werd verzameld en verwerkt, en hoe de leerlingen werden ondersteund in hun kritische analyse en maatschappelijke positionering.

Siska Van Liefferinge is leraar sociale wetenschappen in de derde graad Welzijnswetenschappen in Sint-Carolus te Sint-Niklaas.

Leerlingen doorlopen een volledige onderzoekscyclus: van het formuleren van een vraagstelling tot het analyseren en rapporteren van bevindingen. Maar voor veel leerlingen vormt niet het onderzoeken zelf de grootste uitdaging, wél de talige eisen die aan dit proces verbonden zijn.
In deze sessie verkennen we hoe je als leerkracht minder talige leerlingen effectief kunt ondersteunen, zonder jezelf te verliezen in eindeloze correctierondes. Aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden vanuit het vak gedragswetenschappen bespreken we werkbare strategieën die de taalvaardigheid versterken én de zelfstandigheid van leerlingen bevorderen. Tot slot is er ook ruimte om good practices uit te wisselen met collega’s.

Caroline Van Der Bruggen is leraar Gedragswetenschappen in ‘Het Gymnasion’ te Linkeroever en lerarenopleider in de Antwerp School of Education, UAntwerpen.

Artificiële intelligentie doet steeds nadrukkelijker haar intrede in het onderwijs. Maar hoe integreer je AI op een verantwoorde manier, zonder het leerproces te ondermijnen of je pedagogische visie te verloochenen? In deze sessie vertelt Brecht Slabbinck, met beide voeten in de praktijk, hoe AI toegepast wordt bij onderzoeksopdrachten, evaluatievormen en het taalbeleid op de school waar hij werkt. Waar trek je als school de grens? Wat laat je toe bij taken of toetsen? En hoe neem je deze technologie op in je smartphone- en digitaal beleid? Daarnaast gaat Brecht dieper in op de rol van AI binnen de dubbele finaliteit en de doorstroomfinaliteit. Hoe begeleid je leerlingen in het correct en kritisch gebruiken van bronnenmateriaal? En hoe maak je AI werkbaar binnen vakken als Kunstbeschouwing, ICT en STEM-onderwijs? Verwacht een sessie vol praktijkvoorbeelden, actuele inzichten en kritische reflecties die je helpen AI niet als bedreiging te zien, maar als doordachte hefboom.

Brecht Slabbinck is leraar Kunstbeschouwing en Onderzoekscompetenties evenals pedagogisch ICT-coördinator in Mater Dei te Brasschaat.

Statistiek hoeft geen droge kost te zijn. In deze sessie ontdek je hoe leerlingen in Humane en Welzijnswetenschappen abstracte cijfers omzetten in betekenisvolle inzichten. Aan de hand van praktijkvoorbeelden – zoals onderzoek naar slaapkwaliteit of sociale media – tonen Stella en Sandra hoe je met het programma JASP kwantitatieve data laat spreken.
Ontdek hoe je leerlingen begeleidt in het analyseren en interpreteren van datasets, en hoe statistiek in de klas een krachtig instrument wordt om maatschappelijke vragen te onderzoeken. Een workshop vol inspiratie, klaar om meteen toe te passen in jouw lespraktijk.

Stella Vanassche is leraar wiskunde en sociale statistiek in de derde graad Humane Wetenschappen en Welzijnswetenschappen in het Sint-Jan Berchmanscollege te Mol.
Sandra Troost is leraar Sociale en Gedragswetenschappen in de tweede en derde graad van het Xaveriuscollege te Antwerpen en lerarenopleider in de Antwerp School of Education, UAntwerpen.

Wat betekent het om onderzoek te doen binnen een sterk praktijkgerichte opleiding als Ergotherapie? Sara Suykens toont je wat het beroep inhoudt, welke secundaire profielen het vaakst doorstromen naar deze studierichting, en wat nadien de brede doorgroeimogelijkheden zijn. Vervolgens ontdek je in deze sessie welke vaardigheden en voorkennis je leerlingen nodig hebben om succesvol te starten in deze opleiding. Ook krijg je aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden een duidelijk beeld van hoe studenten in de opleiding leren onderzoeken: via casussen, stages en eindwerken binnen een evidence-based kader.

Een sessie die inspiratie biedt voor wie leerlingen wil begeleiden in hun studiekeuze én wil weten hoe praktijkgericht onderzoek in het hoger onderwijs concreet wordt vormgegeven.

Sara Suykens is lector aan de opleiding Ergotherapie en de banaba Toegepaste Gerontologie aan AP Hogeschool. Ze begeleidt studenten tijdens stages en eindwerken en doet sinds 2022 praktijkgericht onderzoek binnen het project Stadskracht, met een passie voor het creëren van Age-Friendly Cities.

De recente onderwijsvernieuwingen in het secundair onderwijs hebben de eindtermen grondig hertekend. Zo werden de specifieke eindtermen statistiek toegevoegd aan het curriculum om leerlingen beter voor te bereiden op methodevakken binnen het hoger onderwijs. Maar lukt dat ook? Welke competenties brengen leerlingen mee naar het hoger onderwijs, en waar wringt het schoentje in de overgang van klas naar aula?In deze sessie lichten prof. Peter Raeymaeckers en Fatima Atmani toe hoe de instroom van studenten in opleidingen verandert. Ze bespreken de verwachtingen van het hoger onderwijs, de ervaringen van docenten én de noden van leerlingen in transit. Centrale vragen hierbij zijn: Wat mogen we verwachten? Wat blijkt haalbaar? En vooral: Hoe kunnen secundair en hoger onderwijs elkaar versterken?

Prof. Peter Raeymaeckers is hoofddocent verbonden aan de Faculteit Sociale Wetenschappen van Universiteit Antwerpen.
Fatima Atmani is UFOO-medewerker (UAntwerpen Fonds voor OnderwijsOntwikkeling) binnen de Faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Antwerpen.